تسمه
بلبرینگ
روانکار چیست؟
در این بخش توضیحاتی در رابطه با روانکار ها و انواع آن ها ارائه شده است.
روانکار چیسست؟
روانکارها موادی هستند که برای کاهش میزان اصطکاک بین سطوح متحرک و ثابت استفاده می‌شوند، مانند انواع روغن، گریس و غیره. در یک تعریف ساده، روانکاری، روشی است برای جلوگیری از اصطکاک و سایش سطوح متحرکی که روی یکدیگر قرار می‌گیرند. آنچه از یک روانکار انتظار می رود این است که در کنار کاهش اصطکاک و سهولت حرکت قطعات دستگاه، قابلیت کاهش مصرف انرژی، محافظت قطعات از خوردگی، سایش و زنگ زدگی را نیز داشته باشد. به طور کلی مهم ترین وظایف یک روانکار عبارتند از: انتقال قدرت هیدرولیک، جلوگیری از تنش و ضربه، جابجا کردن آلاینده ها و آب بندی قطعات متحرک.
انواع روانکارها
همانطورکه در شکل زیر مشاهده می کنید روانکارها را در یک نگاه کلی می توان به دو دسته بزرگ روانکارهای خودرو و روانکارهای صنعتی تقسیم کرد. روانکارهای صنعتی نیز به سه دسته عمده روغن‌های صنعتی، گریسها و روانکارهای ویژه دیگر مثل روانکارهای فلزکاری و ... تقسیم مي‌شوند.
البته روانکارها را از نظر نوع حالت نیز می توان طبقه‌بندی کرد. که به چهار دسته روان‌کننده‌های گازی، روان‌کننده‌های مایع، گریسها و روان‌کننده‌های جامد تقسیم مي‌شوند.
روانکارهای گازی
روانکارهای گازی مثل هوا، هلیوم، بخار مایعات و ... در موارد درجه حرارت‌های خیلی بالا و یا پایین، سرعت بسیار زیاد و بارکم و یا در مواردی که پرتوهای هسته‌ای در محیط وجود دارند، استفاده می‌شوند. یکی از خصوصیات بسیار مهم روانکارهای گازی اینست که گرانروی آنها با تغییر درجه حرارت تغییر چندانی نمي‌کند و به همین دلیل این روانکارها قادرند در گستره‌ی وسیعی از کاربردهای صنعتی مورد استفاده قرار گیرند. علاوه بر این چون گازها سبک تر از مایعات هستند و مي‌توان وزن آنها را نادیده گرفت، این موضوع باعث مي‌شود در سرعت‌‌های خیلی بالا همچنان جریان آنها آرام و یکنواخت باقی بماند. به همین جهت در یاتاقان‌های با سرعت خیلی زیاد بهتر از روانکارهای مایع عمل می کنند.
روانکارهای گازی اصطکاک کمی دارند، عاری از نا خالصي اند و خاصیت سر ریزی که در مورد روانکارهای مایع و گریسها پیش مي‌اید را ندارند. علاوه بر آن این نوع روانکارها بدلیل سر ریز نکردن مي‌توانند مواد مطمئنی در صنایع غذایی، داروئی و شیمیایی نیز باشند.
روانکاری اولتراسانتریفیوژها، ماشین‌های ابزار سنگ‌زنی دقیق که با سرعت زیاد کار مي‌کنند، چرخ مته دندانپزشکی، راکتورهای اتمی، ماشین‌های ریسندگی پرسرعت، توربین‌های گازی، موتور جت و ... از جمله موارد کاربرد این دسته از روانکارها هستند.
روانکارهای مایع
مهمترین روانکارهای مایع روغن‌ها هستند که خود به دو دسته بزرگ روغن‌های معدنی و روغن‌های سنتزی تقسیم بندی مي‌شوند. این نوع روانکارها رایج ترین و پرمصرف ترین نوع روانکارها هستند. هر دو دسته به نوعی از مشتقات نفت خام به حساب مي‌ایند، با این تفاوت که روغن‌های معدنی از انجام یک سری عملیات تفکیک بر روی نفت خام و حداکثر یک واکنش شیمیایی کنترل شده به‌دست مي ایند درصورتیکه برای تولید روغن‌های سنتزی واکنش‌های شیمیایی کنترل شده بیشتری مورد نیاز است و به همین دلیل قیمت تمام شده روغن‌های سنتزی بیشتر از روغن‌های معدنی خواهد بود. به‌طور کلی روغن‌های معدنی بدلیل کاربرد فراوانی که در تولید روانکارها دارند نسبت به روغن‌های سنتزی، بیشتر تولید مي‌شوند. البته قابلیت‌های یک روغن سنتزی بدلیل واکنش‌های مخصوصی که روی آن انجام شده بیشتر از یک روغن پایه معدنی است، زیرا روغن‌های کاملاً مناسب به‌طور مصنوعی تولید شده و در طبیعت قابل کشف نیستند.
البته به جز روغن‌های سنتزی و روغن‌هایی که منبع اصلی آنها نفت خام است روغن‌های دیگری نیز وجود دارند که از جانوران، ماهي‌ها و گیاهان به دست مي‌ایند که روغن های طبیعی نام دارند. استفاده از این روغن‌ها به عنوان روانکار در گذشته بسیار مرسوم بوده است ولی امروزه نفت خام منبع اصلی تولید روانکارها است. یکی از خصوصیات روغن های طبیعی تجزیه بیولوژیکی آسان آنها است که از این لحاظ نسبت به روغن های پایه معدنی و سنتزی برتری دارند. این روغن‌ها برای مدت طولانی قابل نگهداری نیستند، ضمن اینکه هزینه‌ی تولید زیادی هم دارند. اما با توجه به محدود بودن منابع نفتی برای تولید انرژی، روغن‌های طبیعی مي‌توانند جایگزین مناسبی برای مشتقات نفتی در عرصه تولید روانکار باشند.
گریسها
گریسها جزء معروف‌ترین روانکارها هستند که نه مایع و نه جامدند. گریسها از یک روغن پایه معدنی یا سنتزی و یک سفت کننده به دست مي ایند. در مواردی که روانکاری با روانکارهای مایع مشکل بوده و امکان روانکاری مجدد دارای محدودیت می باشد، این نوع روانکارها کاربرد فراوانی خواهند داشت.
روانکارهای جامد
این نوع روانکارها برای کار در شرایط بخصوص مثل خلاء، بار زیاد و یا حرارت بالا و مكانهایی مثل راکتورهای هسته‌ای که در برابر اشعه‌های رادیواکتیو قرار دارند استفاده مي‌شوند.
مقاوم بودن در حالت خلا، فراریت کم، درجه‌حرارت‌های بالا و همچنین در برابر انرژي‌های ناشی از تابش مواد رادیواکتیو از مهمترین خواص یک روانکار است و روانکارهای جامد دارای این خصوصیات هستند.
گرافیت، مولیبونیوم دي‌سولفید، بورنیترید، تنگستن دي‌سولفید و برخی ترکیبات آلی جامد مثل فتالوسیانین و تترا‌فلوئورو‌اتیلن، میکا، تالك و ... از انواع روانکارهای جامد هستند که در این بین گرافیت و مولیبونیوم دي‌سولفید، بیشترین کاربرد را دارند.
جهت استعلام قیمت در واتساپ پیام دهید و یا با شماره های موجود در سایت تماس حاصل نمایید.
در اینستاگرام ما را دنبال کنید.