تسمه تایمینگ صنعتی چیست معرفی تسمه تایم صنعتی

تسمه تایمینگ

تسمه تایمینگ صنعتی که با نام تسمه تایم بیشتر به گوشمان خورده اند، نوعی تسمه برای انتقال قدرت است که مشابه نوع مکانیکی است. از این تسمه ها در صنایع مختلفی استفاده می گردد. اما وظیفه آن ها چیست؟ چه چند نوع از ایم تسمه ها در بازار موجود است و سایر جزئیات را در ادامه توضیح می دهیم.

وظیفه اصلی تسمه تایمینگ چیست؟

وظیفه اصلی آن ها تنظیم زمان تغییر محرک ها است. این کنترل زمان به واسطه دو قسمت از پولی ها انجام می شود که سبب عدم لغزش تسمه و حرکت بخش های مختلف با یک سرعت ثابت می شود. در نتیجه تابع مشخصی از زمان بندی حاصل می گردد.

زمانبندی که توسط تسمه تایمینگ ها انجام می شود موجب تولید شتاب، گشتاور و نیروهای زیادی می شود. چنانچه این زمانبندی به هم بریزد، می تواند در سیستمی که مورد استفاده قرار می گیرد موجب آسیب و صدمه شود.

بررسی و تشخیص مشخصات فنی تسمه تایمینگ

تسمه تایم ها دارای دندانه های ذوزنقه شکلی بر روی خود هستند. هر تسمه بر روی خود دارای یک کد است که شامل نام شرکت سازنده به علاوه شماره فنی محصول است که مشخصات تسمه را تعیین می کند.

گاهی اوقات این کد روی محصول، به هر دلیلی واضح و خوانا نبوده و نمی توان به مشخصات آن دسترسی داشت. در این شرایط می توان با توجه به مشخصات روی پولی و طول گام، تسمه را بررسی کرد.

طول گام با طول تسمه تایم برابر و به اندازه فاصله بین دو دنده است. اما از طرفی تنوع زیادی از پروفیل هایی با دنده های 3، 5، 8 و 14 میلیمتری موجود است که برای تشخیص نیاز به ابزارهای اندازه گیری دقیقی دارند.

پروفیل دنده های تسمه تایمینگ های صنعتی به شرح زیر است:

• AT5
• T5
• Poly Chain
• PowerFrip HTD PowerGrip GT2
• PowerHouse MX
• PowerHouse TM

به منظور مشخص کردن طول تسمه تنها کافی است طول گام تسمه تایمینگ و نوع پروفیل دنده را بدانید. طول تسمه تایمینگ با حاصل ضرب تعداد دنده ها در طول گام به دست می آید.

معمولا تسمه تایمینگ ها طول مشخصی دارند و در عرض، به صورت رولی تولید می شوند که افراد می توانند بسته به نیازشان، به عرض مورد نظر برش هایی ایجاد کنند.

جنسیت تسمه تایمینگ ها اغلب به دو صورت پلی اورتان و نئوپرین است. نئوپرین ها ماده ای سیاه رنگ هستند که جنسی لاستیکی (کائوچو) و انعطاف پذیر با لایه میانی از جنس الیاف نخ دارند.

تسمه تایمینگ های نئوپرین از مقاومت بالایی در مقابل حرارت برخوردار بوده و از همین رو برای انواع تجهیزات صنعتی مورد استفاده قرار می گیرند.

از پلی اورتان ها بیشتر در صنایع مواد غذایی استفاده می شود. زیرا خاصیت ضد سایشی داشته و در مقابل روغن و اسید مقاومند.

کاربرد تسمه تایم ها

در صنایع مختلفی از تسمه تایمینگ ها استفاده می شود که از جمله مهم ترین کاربردهای آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ایفای نقش به عنوان کوپلینگ در برقراری ارتباط بین دو قطعه
• انتقال قدرت
• برقراری ارتباط زمانی بین دو قطعه دور از هم

انواع محصولات تسمه تایمینگ صنعتی در دنیای صنعت طاها

تسمه تایمینگ ها تنوع بسیار بالایی داشته و در سری های مختلف در بازار یافت می شوند. از جمله انواع تسمه تایمینگ های موجود در دنیای صنعت طاها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تسمه تایمینگ Inch سری های MXL، XL، L، H، XH، XXH
• تسمه تایمینگ STD/STS سری های S2M، S3M، S4.5M، S5M، S8M، S14M
• تسمه تایمینگ HTD سری های H2M، H3M، H5M، H8M، H14M، H20M
• تسمه تایمینگ RPP/HPPD سری های P2M، P3M، P5M، P8M، P14M
• تسمه تایمینگ DInch سری های DXL، DL، DH، DXH
• تسمه تایمینگ DSTD سری های DS3M، DS4.5M، DS8M، DS14M
• تسمه تایمینگ DHTD سری های D3M، D5M، D8M، D14M
• تسمه تایمینگ DRPP سری های DP5M، DP8M، DP14M
• تسمه تایمینگ T سری های T2.5، T5، T10، T20
• تسمه تایمینگ AT سری های AT5، AT10، AT20
• تسمه تایمینگ DT سری های DT5، DT10

هر سری از تسمه ها خود شامل چندین محصول با کدهای مختلف است. در هر سری از تسمه ها، گام ها با هم یکسانند اما دنده ها و طول آن ها باهم تفاوت دارد.

انواع دنده و شیار در تسمه تایمینگ صنعتی

تسمه تایمینگ های مختلف، دارای دنده های متفاوتی هستند که انتخاب بهترین آن ها برای دستگاه و سیستم مورد نظرتان باید بر اساس توضیحات مربوط به دستگاه صورت گیرد. در صورت انتخاب تسمه تایمی غیر از تسمه نامبرده در توضیحات دستگاه، احتمال بروز مشکل در راندمان کاری آن وجود دارد.

دنده ها از لحاظ شکل با یکدیگر متفاوتند. برخی از آن ها در یک طرف و برخی در دو طرف تسمه ها قرار دارند که بسته به نیازتان، باید مناسب ترین آن ها را انتخاب نمایید.

دنده ها را می توان از نظر عرض و زاویه بندی نیز به چند نوع تقسیم کرد. زاویه بندی آن ها در محل برخورد با تسمه زاویه شکست بالا باعث شکل تیز، مورب، منحنی و کونیک تسمه تایم ها می شود. همچنین زاویه بین بدنه تسمه تایمینگ با راستای اصلی دنده می تواند بین 60 تا 90 درصد متغیر باشد.

ارتفاع دنده ها و فاصله آن ها از هم در تسمه تایمینگ ها، از مشخصه های مهمی است که در صورت بروز هرگونه تغییر عددی در آن ها، کارایی تسمه به صورت کلی تغییر می کند. حتی ممکن است موجب تغییر شماره فنی آن ها شود که نشان دهنده محصول تولیدشده دیگری است.

طول عمر تسمه تایمینگ

طول عمر تسمه تایمینگ ها معمولا بسته به نوع صنعتی که در آن مورد استفاده قرار می گیرند تعیین می شود. همچنین مدت زمان کارکرد و فاصله قطعاتی که به واسطه تسمه با هم ارتباط دارند، از جمله معیارهای موثر در طول عمر تسمه است.

با توجه به موادی که برای ساخت تسمه ها به کار گرفته می شود (لاستیک)، این تسمه ها به مرور با قرار گرفتن در معرض حرارت، فرسوده شده و نیاز به تعویض دوره ای دارند.

عدم تعویض به موقع تسمه ها می تواند در فرآیند هماهنگی بین قطعات خلل ایجاد کرده و موجب شکستن یا قفل شدن آن ها شود که منجر به زیان زیادی می گردد.

این خرابی ابتدا با خرد شدن دنده های داخلی آغاز می شود. سپس تسمه شل شده، طول آن افزایش یافته و به مرور کارایی خود را از دست می دهد.

البته در مورد طول عمر تسمه تایم هایی که تماس بیشتری با روغن تسمه دارند مدت زمان تعویض نسبتا کوتاه تر است. (اغلب موتورهایی که نشت روغن دارند مشمول این امر می شوند.)

کد خوانی تسمه تایمینگ صنعتی چگونه است؟

هر تسمه تایمینگ دارای یک کد است که شماره فنی آن محسوب می شود. این کد بیانگر مشخصات تسمه تایمینگ صنعتی اعم از طول تسمه، طول گام، عرض، تعداد دنده ها و مواردی از این قبیل است.

این کد ترکیبی از حروف انگلیسی و اعداد است. حروف انگلیسی معمولا نشان دهنده متریال بکار رفته در تسمه و نوع دنده، آج و به طور کلی نوع عمومی آن است. البته در برخی از تسمه ها نیز حروف بکار رفته تنها جنبه معرفی برند به صورت مخفف را دارد و هیچ مفهوم کاربردی ندارد.

سری اول اعدادی که در سمت چپ قرار دارند معمولا طول تسمه تایمینگ صنعتی را مشخص می کنند. کد زیر را در نظر بگیرید:

640-8MX-12

عدد 640 نشان دهنده طول تسمه تایمینگ صنعتی است که به میلی متر است. از آنجایی که نوع گام های دنده ها متفاوتند، در گروه گام های سری MXL برخی از شرکت های تولید کننده این ست ارقام را به منطور نشان دادن طول گام یا مشخصات دیگری برای مشخص کردن تعداد دنده استفاده می کنند.

کاراکترهای بعدی نشان دهنده طول گام به میلی متر و پروفیل دنده است که از نوع MX می باشد. عدد 12 در انتهای شماره فنی فوق، عرض تسمه تایمینگ صنعتی است که آن هم به میلی متر است.

البته برای نشان دادن عرض تسمه در سیستم آمریکایی شیوه دیگری توسط تولیدکنندگان به کار گرفته می شود. زیرا آن ها اندازه های این چنینی را بر حسب اینچ بیان می کنند. به این صورت که عدد مورد نظر با صفر مبنا می خورد. (برای مثال 012 نشان دهنده عرض 0.125 اینچ است.)

همانطور که گفتیم برخی حروف به کار رفته در این شماره فنی نشان دهنده متریال به کار رفته در تسمه تایم های صنعتی است. حروف معمولی که برای تسمه تایمینگ های صنعتی استفاده می شود به شرح زیر است:

• UP: تسمه هایی با متریال پلی اورتان با افزونه پلی استر
• US: تسمه هایی با متریال پلی اورتان با افزونه پلی استیل
• G: تسمه هایی با متریال پلی اورتان با افزونه فایبرگلاس

لایه های مختلف و روکش های تسمه تایمینگ صنعتی

معمولا تسمه تایمینگ های صنعتی از 3 لای داخلی، پوشاننده و سطح خارحی تشکیل می شوند. این لایه های می تواند بیشتر هم باشد که البته تعداد لایه ها با میزان کارا بودن تسمه ها رابطه مستقیمی دارد.

لایه داخلی

دنده های تسمه تایمینگ صنعتی بر روی این لایه قرار می گیرد که معمولا از جنس پلی اورتان است. چرا؟ زیرا این جنس در مقابل حرارت و سایندگی مقاومت بالایی دارد.

لایه میانی

در داخل این لایه مفتول یا سیم هایی از جنس فولاد نیز وجود دارد که در مقابل کشش طول تسمه، مقاومت بالایی ایجاد کرده و مانع طویل شدن آن می شود.

لایه خارجی

در واقع این لایه، شامل یک سطح پوشاننده خارجی است که به منظور محافظت از تسمه در برابر روغن و سایندگی و نیز ایجاد انعطاف و اصطکاک مشخص، تعبیه شده است.

جنس این لایه تنوع زیادی دارد. نوعی از تسمه تایمینگ صنعتی که در صنایع غذایی به کار گرفته می شود، از جنس لاستیک طبیعی و به رنگ سفید است.

در صنایع دیگر سطح خارجی تسمه تایمینگ های صنعتی می تواند از جنس Porol mousse، Linatex،Neoprene، NBR، Foamed polyurethane و ... باشد. از لحاظ درجه سختی موارد مذکور، بیشترین سختی به Neoprene و کمترین به Porol mousse تعلق دارد.

نقاط تمرکز تنش در تسمه تایمینگ صنعتی در کجا واقع است؟

نقاط تمرکز تنش را بر اساس علم فیزیک مکانیک می توان اینطور تعریف کرد که در هر نقطه تیزی تمرکز تنش افزایش می یابد. در تسمه تایمینگ های صنعتی نقاط تمرکز تنش را می توان محلی در نظر گرفت که دنده ها بر روی نوار و دقیقا در پایه اتصال نشسته اند. زیرا در این نقاط نواحی تیزی مشاهده می شود.

به طور کلی 3 دلیل برای تعویض تسمه تایمینگ ها وجود دارد که 2 مورد آن ها، خوردگی و از بین رفتن دنده ها و پارگی تسمه تایم صنعتی با نقاط تمرکز تنش ارتباط مستقیم دارند. دلیل سوم که افزایش طول تسمه است به تمرکز تنش ارتباط نداشته و ناشی از حرارت و سیکل های کاری است.

همانطور که در بخش لایه ها گفتیم، نقش لایه میانی جلوگیری از پارگی تسمه تایم صنعتی است. با این حال خوردگی دنده ها از دلایل اصلی پارگی تسمه ها محسوب می شود.

چنانچه تسمه های فرسوده و خراب را بررسی نمایید، متوجه کنده شدن دنده ها دقیقا از نقاطی که تمرکز تنش در آن ها بالا است، خواهید شد.

مواد و متریال تشکیل دهنده تسمه تایمینگ صنعتی

عمده ترین متریالی که در تسمه تایمینگ های صنعتی استفاده می شود، پلی اورتان همراه با نئوپرین است. با این حال در هر لایه از تسمه ها مواد و متریال متناسب با خاصیت همان لایه استفاده می شود که در ادامه به چند مورد از آن ها اشاره می کنیم:

فیبر پلی آمید (Polyamide Fabric)

این ماده به واسطه مقاومت بالایی که در برابر سایش دارد در پایین ترین لایه بیرونی تسمه تایمینگ صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد و در لایه ای نازک بر روی سطح تسمه با پولی در تماس است.

دنده های پلی کلروپرین (Polychloroprene)

این بخش از تسمه ها خاصیت ارتجاعی و مقاومت بالایی در برابر سایندگی دارد. از همین رو از لحاظ کیفی مهم ترین بخش تسمه تایمینگ های صنعتی محسوب می شود.

کردهای افزایش تنش (Tension Cord)

این بخش همان مفتول های درونی تسمه است که مانع کشش و افزایش طول آن می شود.

سطح بیرونی تسمه تایمینگ

جنس این بخش معمولا از جنس پلی کلروپرین است که محل قرارگیری آن روی سطح کردهای افزایش تنش است.

فاکتور های کیفی و عملکرد تسمه تایمینگ

تسمه تایمینگ های سنعتی برخلاف سایر تسمه های صنعتی، در صورتی که دچار اختلال شوند نه تنها در سیستم حرکتی مشکل ساز می شوند، بلکه می توانند به سایر اجزای موتور نیز آسیب وارد کنند.

از همین رو لازم است دقت کنید که با کیفیت ترین را انتخاب نموده و از لحاظ زمان تعویض نیز حواستان باشد که به موقع نسبت به تعویض تسمه اقدام کنید.

فاکتورهای کیفی تسمه تایمینگ های صنعتی شامل مواردی است که طول عمر آن را افزایش داده و موجب افزایش کارایی آن می شود. از جمله این فاکتورها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• برخورداری از مقاومت بالا در برابر سایندگی
• انعطاف پذیری
• چسبنده بودن دنده ها بر روی بدنه تسمه تایمینگ صنعتی
• مقاوم در برابر کشش و حرارت

برای افزایش خواص کیفی تسمه تایمینگ صنعتی چه باید کرد؟

افزایش خواص کیفی تسمه تایمینگ صنعتی موجب افزایش طول عمر آن نیز می شود. راهکارهای پیشنهادی برای این منظور عبارتند از:

• پیشگیری از سایندگی سطح تسمه تایمینگ صنعتی با قرار دادن یک لایه پلی آمید بر روی آن
• جلوگیری از افزایش طول تسمه تایمینگ صنعتی با کمک کوردهای افزایش تنش و مفتول های داخلی تسمه

مزایای تسمه تایمینگ های صنعتی

تسمه تایمینگ های صنعتی با مزایای متعددی که دارند افراد را برای استفاده از آن ها ترغیب می کنند. برخی از مهم ترین این مزایا به شرح زیر است:

• زمانبندی مشخص و منعطفی دارند.
• سرعت آن ها قابل تنظیم است.
• نیاز به روانکاری ندارند.
• فضای کمی را اشغال می کنند.
• می توان از دنده ها و پولی ها چشم پوشی کرد زیرا قطر گام این تسمه ها از قطر پولی بیشتر است.
• تسمه تایمینگ های صنعتی نمی لغزند.
• از لحاظ هزینه مقرون به صرفه هستند.
• با استفاده از این تسمه ها، قطعات پرحرارت از سایرین دور می مانند.
• با پولی تایم کاملا در ارتباط است.

و در آخر

تسمه تایمینگ های صنعتی تنوع محصولی بالایی دارند. شما برای انتخاب بهترین تسمه تایمینگ صنعتی می بایست ابتدا نیاز و نوع صنعت خود را بررسی کنید. سپس متناسب با آن بهترین را انتخاب نمایید. توجه داشته باشید که در صورت انتخاب تسمه نامناسب، امکان آسیب دیدگی سیستم و دستگاه شما وجود دارد.